ابزار دقیق

ابزار دقیق چیست؟

یکی از ادواتی که زیر ساخت های سیستم های اتوماسیون صنعتی را تشکیل میدهد، ابزار دقیق است. ابزار دقیق همانطور که از اسمش پیدا است، شامل تجهیزات و ابزاری می شود که وظیفه کنترل و اتوماسیون سازی یک مجموعه صنعتی یا تولیدی را بر عهده دارند. تفاوتی هم ندارد که مجموعه پنوماتیک باشد و یا الکترونیک. سنسور ها، ترانسمیتر ها، ترانسدیوسر ها، نمایشگر ها و کنترلر ها از انواع تجهیزات ابزار دقیق هستند. این ادوات الکتریکی را از نظر پارامتر هایی که اندازه گیری میکنند و برنامه ریزی هایی که انجام می دهند، به دسته های مختلفی می توان تقسیم بندی کرد. در ادامه با نحوه عملکرد ابزار دقیق در پروسه های صنعتی بیشتر آشنا می شویم.

تعریف کلی از انواع ابزار دقیق

به صورت کلی، ابزار دقیق به سه مجموعه عملکرد تقسیم می شوند:
اندازه گیری
کنترل
محرک
که هر سه آن ها در کنار یکدیگر، یک فرایند خودکار، در مجموعه های عملیاتی صنعتی را ایجاد می کنند.

اندازه گیری چیست؟

در ابتدای شروع یک پروسه صنعتی، ادوات صنعتی که وظیفه اندازه گیری پارامتر های مختلف را دارند، شروع به کار می کنند. پارامتر هایی نظیر فشار، دما، جریانات سیالات و ارتفاع مایعات باید به کمک سنسور های اندازه گیری، تعیین و مشخص شوند. بعد از این مرحله، سیستم های اتوماتیک داخل پست، که اکثرا بدون دخالت انسان هستند، می توانند داده ها و اطلاعات دقیق از وضعیت موجود داشته باشند. سپس وارد مرحله بعد می شوند.

کنترل چیست؟

کنترل داده های ورودی و پردازش هر کدام بر اساس ویژگی ها و شرایط منحصر به فرد هریک نیز بر عهده ابزار های کنترلی است. این ابزارها در ابتدای شروع فعالیت های صنعتی، با کمک نیروی انسانی، اجرا می شدند؛ اما امروزه بیشتر آن ها به گونه ای طراحی و برنامه ریزی شده اند که، دخالت انسانی را به حداقل برسانند. در این بخش می توان از کنترلر های نام آشنای PLC نام برد که نقش بزرگی در ایجاد تحولات صنعتی را بر عهده داشتند.

محرک چیست؟

محرک ها نیز ادواتی هستند که همانطور که از نام آن ها می توان برداشت کرد، وظیفه ایجاد تحرک و به صورت تکنیکال، ورود سیگنال های تحریکی را بر عهده دارند. در بعضی مواقع با ادوات با کنترل ورودی در ابعاد گوناگون نیز می توانند ایجاد تحریک کنند.

حال که با بخش های مختلف ابزار دقیق به صورت عمومی آشنا شدیم، خوب است چند نوع خاص از این تجهیزات را و فعالیتی که انجام می دهند را بشناسیم.

سنسور چیست؟

سنسور ها وظیفه اندازه گیری را بر عهده دارند. نوع عملکرد این ابزار بدین شکل است که کمیت ها و تحرک های فیزیکی را شناسایی و به داده های الکتریکی تبدیل می کند.

ترانسدیوسر چیست؟

مبدل های سیگنال های خروجی به سیگنال های استاندارد را ترانسدیوسر می نامند. استفاده بعضی از واحد های اندازه گیری در صنعت کار نادرستی است. بنابراین، این تجهیزات تبدیلی (مانند ترموکوپل ها) می توانند یاری کننده صاحبان کسب و کار باشد تا همه روند فعالیت در قالب استاندارد صنعتی پیش برود.

ترانسمیتر چیست؟

اگر در انجام پروسه صنعتی، علاوه بر اندازه گیری به فرایند تبدیل و تقویت سیگنال های ورودی نیازمند بودیم، این تجهیز الکتریکی می تواند مفید باشد. در تجهیزات و مجموعه های بزرگ صنعتی که فاصله ماشین ها و دستگاه ها زیاد است، بهره بردن از این وسیله ها پیشنهاد می شود.

کنترلر چیست؟

وظیفه پردازش در یک مجموعه فعالیت صنعتی بر عهده کنترلر ها است. زمانی که تمامی اطلاعات و وضعیت دستگاه ها به کمک سنسور ها شناسایی شد، این بخش ابزار دقیق شروع به کار می کند. کنترلر ها که معروف ترینشان PLC ها هستند، قلب تپنده یک مجموعه اتوماسیون و صنعتی محسوب میشوند.

نمایشگر چیست؟

نمایشگر ها نیز برای مشاهده و بررسی هریک از فرایند های در حال اجرا بسیار ضروری هستند. معمولا مانیتور ها در ابعاد مختلف برای این امر استفاده می شوند.